Լոռվա Դսեղ գյուղը Հ․ Թումանյանի ծննդավայրն է։ Դսեղ նշանակում է դուրս տեղ, այսինքն`բնակավայրերից զատված, առանձնացված տեղ։ Այստեղ մարդիկ հիմնականում զբաղվում են հացահատիկի, կարտոֆիլի, բանջարաբոստանային և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղում կա չորս եկեղեցի։ Ամենամեծը Բարձրաքաշ Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին է` կառուցված 13-րդ դարում Մամիկոնյանների տոհմի կողմից։ Գյուղի կենտրոնում գտնվում է Հ․ Թումանյանի տուն-թանգարանը։Գյուղի կենտրոնական հրապարակի վրա է գտնվում մշակույթի տունը, ինչպես նաև Հովհաննես Թումանյանի բրոնզյա արձանը։ Այստեղ կա նաև նոր հիվանդանոց,որը կառուցվել է «Կարմիր Խաչի» միջոցներով։ Դսեղում կա շատ գեղեցիկ լիճ,որը կոչվում է «Ծովեր»։
Այս շարքում կա երկու բառ, որոնք կան Հ. Թումանյանի «Երկու սև ամպ » բանաստեղծության մեջ: Գտի՛ր, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը, ապա բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր (բառի բաղադրիչ):
ԵՐԿՈՒ ՍԵՎ ԱՄՊ
Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ Գահը իրենց հանգըստության, Երկու սև ամպ, հողմի առաջ Գընում էին հալածական։
Հողմը սակայն չար հոսանքով Բաժնել, ջոկել չէր կարենում, Ինչքան նըրանց լայն երկնքով Դես ու դեն էր քըշում, տանում։
Ու անդադար գընում էին՝
Քըշված հողմի կատաղությամբ, Իրար կըպած ու միասին, Երկու սև ամպ, երկու սև ամպ…
Արևմու.տք, սաղար.թախիտ, բրդոտ, զվարթ. բառերից առանձնացրո՛ւ արմատները և նոր բառեր կազմի՛ր:
Պինգվինները մարդկանց բարեկամներն են: Պինգվինի մարմնի և թևի փետուրները մուգ կապույտ են, իսկ փորը արծաթագույն է: Նրա մարմինը ձգված է, ճկուն:Մայր պինգվինը իր ձուն թաքցնում է փորի փափուկ բնում: Հայր և մայր պինգվինները սնվում են հերթով:
2. Կատարի՛ր առաջադրանքները:
Բարեկամ, արծաթագույն, պինգվին բառերը բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր: Բա-րե-կամ,ար-ծա-թա-գույն,պինգ-վին
Բառարանի օգնությամբ գրի՛ր կապույտ բառի հոմանիշները: կապույտ-լուրթ-կապտագույն-երկնագույն
Տեքստի միջից գտի՛ր և դո՛ւրս գրիր չոր, թշնամի բառերի հականիշները:
Жил некогда бедняк — сколько ни трудился, сколько ни мучился, а все прозябал в нужде. И до того он отчаялся, что однажды решил, пойду, дескать, поищу бога да разузнаю, скоро ли выбьюсь из нужды, а заодно и попрошу чего-нибудь. Встретился ему по дороге волк. — Здорово, братец человек, куда путь держишь? — спросил волк. — Хочу дойти до бога, — ответил бедняк, — горем своим поделиться. — Ну, коли дойдешь до него, — говорит волк, — скажи: так, мол, и так, один голодный волк день-деньской рыщет пo горам и долам, а поживиться нечем. Спроси, доколе ему сносить голод — раз уж создал ты его, изволь кормить. — Ладно, — сказал человек и пошел дальше. Долго ли шел он, коротко ли, встретилась ему красивая девушка. — Куда путь держишь, братец? — спрашивает. — Хочу дойти до бога. — Коль скоро увидишь его, — взмолилась красавица, — скажи: так, мол, и так, одна девушка, молодая, здоровая, богатая, не знает в жизни радости — как ей быть, как найти счастье? — Скажу, — пообещал путник и пошел дальше. Встретилось ему дерево — иссохшее, хоть и стояло на берегу пруда. — Куда путь держишь, странник? — спросило иссохшее дерево. — Хочу дойти до бога. — Замолви ему и за меня словечко, — попросило дерево. — Скажи: так, мол, и так, растет дерево на берегу прозрачного пруда, а сохнет и зимой и летом — когда ж оно зазеленеет? Выслушал это бедняк и пошел дальше. До той поры шел, покамест не отыскал бога. Бог восседал под высоким утесом в образе седоволосого старца. Предстал бедняк перед ним и поздоровался: — Добрый день. — Доброго здоровья, — ответил бог. — С чем пожаловал? — С тем пожаловал, чтобы ты всех людей одарял поровну, а не как сейчас: к одним благоволишь, о других и не вспоминаешь. Столько я маюсь, столько пота лью, а все с хлеба на воду перебиваюсь. Иные же и вполовину моего не работают, а живут припеваючи. — Ну, ступай, теперь разбогатеешь, — сказал бог.- Дам я тебе удачу, иди блаженствуй. — Вот еще что, господи, — сказал бедняк и поведал о жалобах голодного волка, красивой девушки и иссохшего дерева. Бог дал на все ответы, бедняк поблагодарил его и отправился восвояси. На возвратном пути встретилось ему иссохшее дерево. — Что сказал про меня бог? — спросило дерево. — Сказал, под тобою золото, оно не дает корням уйти в землю. Покуда это золото не выроют, тебе не зазеленеть. — Так куда же ты? Отрой золото — и тебе будет хорошо, и мне. Ты разбогатеешь, а я зазеленею.
Бедняг вырыл землю и освободил корни от золота. Он взял золото и пошел дальше. Потом встретилась бедняку красивая девушка и стала у него на пути. — Какую весточку мне принес? — Бог сказал, найди хорошего человека и заживи с ним в любви и согласии. Тогда и перестанешь грустить, будешь веселой и счастливой. — Коли так, ты и стань для меня этим человеком, — попросила девушка.
Бедняг согласился на предложение девушки и они поженились.Они пригласили на свадьбу волка и досыта накормили его. Волк остался жить с ними и верно служить им. Они все жили долго и счастливо.
Բնագիտական ուսումնասիրության համար մեծ նշանակություն ունեն չափումները: Դրա համար օգտագործվում են մեծությունները և դրանց միավորները: Հաճախ ենք լսում հետևյալ արտահայտությունները. Եթե մրսել ես, տաք թեյ խմիր․ կամ էլ՝ ամռանը եղանակները ավելի տաք են, քան ձմռանը: Երկու դեպքում էլ խոսքը մեծության՝ ջերմաստիճանի մասին է: Մի դեպքում խոսքը հեղուկի (թեյի), մյուս դեպքում օդի ջերմաստիճանի մասին է։Երբ խոսում ես առարկայի ձգվածության կամ երկու առարկաների միջև եղած հեռավորության մասին, օգտագործում ես քեզ հայտնի մեկ այլ մեծություն՝ երկարությունը:
Երբ կշեռքով կշռում ես խնձորները, ապա իմանում ես նրանց զանգվածը, որը նույնպես մեծություն է: Մեծություն է նաև ժամանակը, որի միջոցով որոշվում է որևէ գործընթացի կամ երևույթի տևողությունը:
Առաջադրանք․
1. Քանոնով չափիր համակարգչի երկարությունը՝ արտահայտված սանտիմետրերով և միլիմետրերով: Ստացված տվյալները գրանցիր:
Իմ համակարգչի երկարությունը 28.5 սանտիմետր է,285 մմ
Չափիր քո քայլի երկարությունը: Այնուհետև քայլերով չափիր քո դասարանի, դպրոցի միջանցքի երկարությունը: Ստացված տվյալները արտահայտիր մետրերով և սանտիմետրերով:
իմ քայլի երկարությունը 20 սմ է։
Տանը բացիր պայուսակդ և որոշիր տվյալ պահին դրանում եղած առարկաների զանգվածները: Ստացված տվյալներն արտահայտիր կիլոգրամներով և գրամներով: